Integracja sensoryczna klucz do poprawy jakości życia

Integracja sensoryczna to w skrócie proces przetwarzania przez mózg bodźców odbieranych za pomocą zmysłów.
To, jak rezonujemy z otaczającym nas światem przekłada się na nasze funkcjonowanie – od prozaicznej codzienności do budowania relacji. Bywa jednak i tak, że otoczenie jest zbyt głośne, przytłaczające, chaotyczne, ciasne, śmierdzące… borykamy się wówczas z nadwrażliwością na bodźce i nieprawidłową ich asymilacją.
Na szczęście za pomocą terapii SI możemy odpowiednio wcześnie wprowadzić korekcyjne doświadczania, dzięki którym nasze dzieci nie będą czuły się, jak uwięzione w świecie trudnych doznań.

W poniższym artykule dowiesz się m.in.:

• Czym jest integracja sensoryczna, czyli 5 zmysłów to nie wszystko.
• Jak rozpoznać, że dziecko ma problem z prawidłową integracją sensoryczną.
• Zajęcia integracji sensorycznej, czyli jak pomóc najmłodszym oswoić świat.

Czym jest integracja sensoryczna, czyli 5 zmysłów to nie wszystko

Świat, w którym żyjemy pełen jest bodźców, czyli informacji, które odbieramy za pomocą zmysłów. Percepcję otaczającej nas rzeczywistości wspomaga wzrok, smak, dotyk, słuch, węch oraz mniej powszechne: czucie głębokie (zmysł proprioceptywny) oraz zmysł równowagi (zmysł przedsionkowy).
Warto wspomnieć, że dwa ostatnie układy wraz z układem dotykowym, tworzą triadę, na podstawie której rozwija się nasze całe odczuwanie zmysłowe.
Gdy nasz układ sensoryczny działa prawidłowo, a proces integracji zmysłowej przebiega bez zakłóceń, odbieramy otaczający nas świat jako niezagrażające, przyjazne środowisko. Dodatkowo potrafimy dostosowywać zarówno swoje zachowanie, jak i otoczenie do siebie – zamykamy okno, gdy nadmierny hałas z zewnątrz nie pozwala nam się skupić, nosimy ciepłe ubrania, gdy jest zimno, nie jemy jedzenia, którego zapach sugeruje nam, że jest nieświeże.
Bywa też tak, że nasz mózg nie radzi sobie z odbiorem, a następnie z przetworzeniem i uporządkowaniem informacji przekazywanych przez zmysły. Dany bodziec zaczyna interpretować je jako niesprzyjające lub nawet zagrażające. Funkcjonowanie w świecie, gdy szept kłuje w uszy, delikatny dotyk wywołuje ból, a wszelkie nowości paniczny strach pełne jest lęku i frustracji.

Z pomocą przychodzi dr A. Jean Ayres i jej koncepcja integracji sensorycznej (SI), którą stworzyła w latach 60 XX w. Ayers – psycholożka edukacyjna i terapeutka zajęciowa, zauważyła powiązanie między trudnościami w nauce, z którymi borykają się dzieci, a ich nieadekwatną reakcją na bodźce. W odpowiedzi stworzyła teorię oraz model terapii integracji sensorycznej (SI).

Dzięki badaniom nad prawidłowym funkcjonowaniem systemu sensorycznego człowieka oraz neuroplastycznością mózgu jesteśmy w stanie nie tylko wykryć zaburzenia integracji sensorycznej, ale również wprowadzić szereg działań mających na celu wypracowanie nowej reakcji na dany bodziec.

Jak rozpoznać, że dziecko ma problem z integracją sensoryczną

Dzieci komunikują, trudności w integrowaniu bodźców z otaczającego je świata, choć najczęściej nie są to komunikaty werbalne. Obserwacja zachowań maluszka i podążanie za jego sygnałami pozwala rodzicom na zorientowanie się, że dziecko ma trudności z odbieraniem i przetwarzaniem impulsów.

Na co warto zwrócić uwagę?

Jeśli dziecko:

• protestuje przy myciu twarzy, obcinaniu paznokci, czesaniu włosów,
• używa o wiele więcej siły niż wymaga tego działanie,
• nie chodzi boso po nieznanej powierzchni,
• ma problem z utrzymaniem równowagi i koordynacją, określaniem kierunków i stron,
• nie jest w stanie usiedzieć na miejscu, wszędzie jest go pełno,
• unika dotykania i bezpośredniego kontaktu,
• wykazuje nadpobudliwość emocjonalną lub jest wycofane i nie wchodzi w interakcję z rówieśnikami,
• reaguje negatywnie na metki, szwy i nowe ubrania,
• ma problem w pisaniu, rysowaniu i czytaniu.

to warto zwrócić się na konsultacje do specjalisty.

Tak naprawdę sygnałów o problemach dziecka z integracją sensoryczną może być o wiele więcej, wystarczy czujne oko rodzica, by w odpowiedni sposób pomóc dziecku odnaleźć się w otaczającym go świecie. Z pewnością terapia SI pod okiem wykwalifikowanego terapeuty oraz ćwiczenia w domu przyniosą efekty i podniosą komfort życia.

Zajęcia integracji sensorycznej, czyli jak pomóc oswoić świat

Zajęcia integracji sensorycznej (SI) prowadzone są odpowiednio przygotowanej do tego sali, która wyposażona jest we wszelkiego rodzaju pomoce umożliwiające terapeucie kontrolowaną stymulację poszczególnych zmysłów. Dziecko uczy się właściwych reakcji na bodźce w przyjaznym dla niego otoczeniu i podczas wykonywania przyjemnych czynności.

Nie ma jednego planu, czy zestawu uniwersalnych ćwiczeń, terapeuta dobiera przebieg zajęć do danego dziecka plus tworzy specjalnie dla niego plan ćwiczeń do wykonania w domu.

Masz pytania, wątpliwości?
Skontaktuj się z naszymi specjalistami.