7 lat ago · Agnieszka Kik-Głowacz · Możliwość komentowania Porady i wskazówki dla Rodziców wspomagające kształtowanie i modyfikację zachowania dziecka została wyłączona
Porady i wskazówki dla Rodziców wspomagające kształtowanie i modyfikację zachowania dziecka
Podstawowe przyczyny powstawania negatywnych (trudnych) emocji u dziecka to niezaspokojone potrzeby, dążenia dziecka:
- dziecko wie, że nic od niego nie zależy, a ma – jak każdy z nas – potrzebę kontroli, autonomii, to rodzi = złość, bunt, walkę. Efekt: odmowa np. jedzenia, wydalania…
- postawione przed dzieckiem zdania są za trudne = złość, bunt, brak koncentracji uwagi
- sytuacja przekracza możliwości rozwojowe dziecka = bezradność, rezygnacja z działania, negatywne myśli, bunt
- brak podziwu, aprobaty i uwagi ze strony opiekunów/otoczenia = złość, frustracja, depresja. Efekt: wycofanie się lub domaganie się uwagi za wszelką cenę…(cenna jest dla dziecka nawet uwaga negatywna rodzica)
- niespełnione oczekiwania dziecka = rozczarowanie, frustracja, walka, depresja
- nie przyswojony w pełni system wartości (im wcześniej go uczymy, tym lepiej)
- niekorzystny wpływ środowiska (rodzice modelują reakcje, zachowanie, kształtują system wartości, dzieci obserwują nas cały czas, a nasze zachowanie, gesty, mimika jest dla nich ważniejsze niż nasze słowa…)
- brak znajomości technik samoregulacji emocjonalnej i radzenia sobie samemu w przeżywaniu trudnych emocji, odmawiania, przyjmowania krytyki
Przede wszystkim nie ma złych emocji i wszystkie są ważne. Każdy ma prawo je przeżywać. Daje nam to odreagowanie, wiele dowiadujemy i uczymy się o sobie samym. Nie zawsze jednak informujemy dziecko jak ma sobie radzić z trudnymi dla niego emocjami (uwaga: nie zawsze też my sami potrafimy nad nimi panować…).
Jeśli trudne zachowania dziecka powtarzają się i nasilają to należy działać.
Dobrym sposobem jest zawarcie z dzieckiem umowy dotyczącej jego zachowania. Możemy stworzyć razem z nim kontrakt na „dobre” zachowanie. Na przykład, wspólnie z dzieckiem ustalacie nagrodę do otrzymania za zdobyte punkty. Każde dobre zachowanie lub powstrzymanie się od złego lub poradzenie sobie nauczonymi technikami i nie dopuszczenie przez dziecko do „złego” zachowania jest NAGRADZANE!
Zdobytych raz punktów nigdy nie odejmujemy ! Konsekwencją jest nie zdobycie kolejnych punktów, brak nowych – oddalenie w czasie nagrody + ewentualnie dodatkowe inne naturalne konsekwencje (np. dziecko coś rozlało – niech po sobie posprząta itp…) Rozmowę na temat umowy prowadzimy wtedy, kiedy dziecko jest spokojne. Od małego warto je uczyć rozróżniania i nazywania emocji oraz sposobów samoregulacji emocji, jak je przeżywać w sposób akceptowalny społecznie.
Ponad to:
- pomagamy dziecku planować jego dzień, tydzień. Daj dziecku terminarz, kalendarz-niech stopniowo samo uczy się planować 🙂 + zabawy w planowanie np. Jak spędzimy wolny dzień ? Jakie zrobimy dziś zakupy ? Co mamy jutro zrobić ? Dziecko uczy się i wyrabia sobie swoje własne schematy działania. Celem jest wypracowanie umiejętności planowania, wyczucia czasu, to nadaje ramy, systematyzuje świat, uspokaja i wspomaga wyciszenie
- planujemy i uprzedzamy o zmianach, zamiarach, konieczności pójścia gdzieś, zrobienia czegoś – spokojnym głosem… 🙂
- korzystamy z minutników, timerów /np. przy wykonywaniu próśb, pracy domowej/ zawsze okazujemy dziecku szacunek i zainteresowanie jego osobą 🙂
- chwalmy dziecko, nazywając, opisując co dobrze zrobiło, dostrzegając jego nawet najmniejsze sukcesy 🙂
- bądźmy stale emocjonalnie dostępni dla dziecka ! akceptujemy je w jego radości, smutku i złości ! (przypominając mu jak wolno się złościć nie raniąc ! jak radzić sobie ze smutkiem)
- dziecko zawsze bierze z nas przykład. Jeśli krzyczycie – będzie krzyczeć, jeśli go słuchacie – uczycie go słuchać, jeśli go szanujecie – będzie Was szanować 🙂
- po kłótni, różnicy zdań, pokażmy dzieciom, zamodelujmy, że ważne jest przyznanie się do błędu, winy, że nie ma milczących dni, obrażania się, że z sytuacji konfliktu jest wyjście, błąd można naprawić, że ważne jest przyznanie się do winy i że przeprosiny są przyjmowane, bądźmy dostępni dla siebie po trudnych chwilach, wybaczajmy i przyjmujmy przeprosiny, uczmy w ten sposób dzieci wyrażania emocji, nazywania ich i radzenia sobie z nimi :))
- uczmy dziecko od małego asertywności, samoregulacji, rozpoznawania i nazywania emocji, wybaczania, przepraszania
Nigdy! w stosunku do dziecka nie używajmy ironii i sarkazmu…
Generalna zasada:
- zachowania pozytywne – wzmacniamy naszą uwagą, uśmiechem, pochwałą, punktami 🙂
- zachowania negatywne wygaszamy – ponoszeniem adekwatnych konsekwencji, czasem jedynie brakiem naszej uwagi – selektywne ignorowanie zachowania (tylko wtedy gdy zachowanie dziecka nie jest destrukcyjne)
W chwili uniesienia dziecka nie prowadzimy z nim dyskusji, bo to nie ma sensu, do rozmowy wracamy po jego uspokojeniu. Dobrze byłoby ustalić z dzieckiem co robimy jak jesteśmy na siebie źli np. oddalmy się od siebie na chwilę, dajmy sobie czas i kojne miejsce na ochłonięcie, wyciszenie (odseparowanie, odizolowanie od irytujących bodźców – tzw. time out).
W sytuacji, gdy dziecko odmawia oddalenia się to rodzic wychodzi do innego pomieszczenia (uwaga: technika ta odnosi się do notorycznie powtarzających się trudnych zachowań i reakcji dziecka, stosowana jest także jako narzędzie w radzeniu sobie z zachowaniami opozycyjno-buntowniczymi dziecka, w zaburzeniach zachowania).
Time out to nie kara – to przywilej. To ustalony sposób radzenia sobie z trudnymi emocjami (może być to pokój dziecka lub inne ustalone wraz z dzieckiem miejsce). Zaznaczam to metoda używana w skrajnych sytuacjach przy oporującym dziecku.
Naszemu dziecku pomagamy tworzyć Plany radzenia sobie z trudnymi emocjami. Ustalcie wraz z dzieckiem strategie postępowania, co robić – krok po kroku.
PAMIĘTAJ ! Czego potrzebuje Twoje dziecko ?
- BEZWARUNKOWEJ MIŁOŚCI
- WZMACNIANIA POCZUCIA WARTOŚCI
- SZACUNKU
- ZAUFANIA
- AKCEPTACJI
Oprac. AKG /FUNDACJA ŹRÓDŁO ZMIAN/
